Recensies

Geloof versus Ongeloof

Het Leven van Pi: Recensie

De Vraag

De prestigieuze Man Booker Prize, een verfilming met 4 Oscars en complimenten van Barak Obama zelf zijn slechts enkele voorbeelden van het succes dat het boek "Het leven van Pi" heeft opgeleverd. Nu, 14 jaar na de uitgave van het boek, werd het 5de jaar van het HHC gevraagd om ook dit boek te lezen. De vraag: Is het leven van Pi het lezen waard?

Basic Info

Cover Nederlandstalige Versie

Titel: Het leven van Pi
Auteur: Yann Martel
Genre: Roman (fictie)
Taal: Nederlands (vertaald, oorspronkelijk Engels)
Uitgeverij: Knopf Canada
Uitgegeven: September 2001

Prijzen:

• ·         Man Booker Prize for Fiction (2002)
• ·         CBC Radio's Canada Reads (2003)
• ·         Winnaar Combat des livres (Franse vertaling, Frankrijk)
• ·         Boeke Prize (2003, Zuid-Afrika)
• ·         Asian/Pacific American Award for Literature, categorie Best Adult Fiction (2001-2003)

Verfilmd: In 2012 geregisseerd door Ang Lee. De film won 4 Oscars, 75 andere prijzen en daarbij nog eens 102 nominaties.

Het leven van Pi

In dit boek krijgen we het ongelofelijke verhaal van Piscine Molitor Patel, oftewel Pi, te horen. Pi is een zestienjarige Indiaanse jongen, die is opgegroeid in de dierentuin van zijn ouders. De dierentuin doet het helaas slecht en de familie besluit een nieuw leven te beginnen in Amerika. Op de weg daarheen leiden ze echter schipbreuk, waarbij Pi op miraculeuze wijze overleeft en in een reddingssloep terecht komt met een zebra, hyena en Richard Parker, een volwassen Bengaalse tijger. Pi zijn verhaal gaat over deze dagen, over de weg die hij moest afleggen om te overleven op zee.

3 Delen

Het boek is in 3 delen opgedeelt. Je hebt "Deel I: Toronto en Pondicherry" , "Deel II : De Grote Oceaan" en "Deel III: Hospitaal Benito Suárez, Tomatlán, Mexico". Deel 1 vertelt veel over het leven van Pi voor de schipbreuk, over hoe hij is, wie hij is, hoe hij denkt. Deel 2 geeft het echte verhaal, de 227 dagen op zee waarin Pi ongelofelijke dingen meemaakt. Deel 3 vertelt de conversatie tussen Pi en twee onderzoekers van de scheepvaartmaatschappij waartoe het schip dat was gezonken behoorde.

Deel 1 is nodig om de rest van het verhaal te begrijpen, om je open te stellen voor de gebeurtenissen die gebeuren gaan. Om Pi's handelingen te begrijpen. Om de boodschap van het boek te begrijpen. Deel 2 vertelt het verhaal. Deel 3 geeft de grote boodschap door aan de lezer.

Geloof

Het leven van Pi probeert zo enkele onderwerpen boven te halen. Zo is geloof een belangrijk thema in het boek. Geloof in het verhaal, maar ook geloof in God. Geloof ik dat zon verhaal echt gebeurt kan zijn? Dat een zestienjarige 227 dagen op de Grote Oceaan kan overleven? En dan heb je het nog niet eens over de Bengaalse tijger gehad. Het boek test je steeds opnieuw, keer per keer, hoe bereid jij bent dit verhaal te geloven.

De tegenstelling tussen godsdienst en atheïsme is een ander thema in het boek. Of eerder het verband. Want dit boek probeert de tegenstelling weg te laten vallen. Het leven van Pi lijkt het huwelijk tussen godsdienst en wetenschap te zijn. Dit vindt je terug in verscheidene passages. Zo heeft Pi theologie en zoölogie gestudeerd. Hebben een verwoed atheïst en een vrome moslim dezelfde naam. Zelfs zijn eigen naam "Pi" is een verwijzing van iets irrationeels binnen een rationele wereld.                                                                   

Mijn Mening

Ten eerste is het verhaal fantastisch. Het is prachtig hoe Martel erin geslaagd is gebeurtenissen die heel onwaarschijnlijk lijken en dingen die ongeloofwaardig zijn toch op een manier voor te stellen dat men het kan geloven. Alles wat verteld werd leek wetenschappelijk verklaard te kunnen worden. Zo had je bijvoorbeeld het algeneiland. Dit is een eiland in het boek waar Pi op stuit net op het moment dat hij op sterven ligt. Het eiland bestaat volledig uit algen, die 's nachts zuur worden en zo de dieren die op de grond leven opnemen. Een vleesetend eiland dus. Moeilijk te geloven? Niet als je zit te lezen en je een hele uitleg krijgt hoe algen in staat zouden zijn om zon chemische reacties tot stand te brengen. Uiteindelijk komt het erop neer hoe open je bereid bent jezelf te stellen tot situaties als deze, of je bereid bent het te geloven. Dat is echt mooi.

Het algeneiland in de film

Deel 1, de jeugd van Pi,  zal voor sommigen een knelpunt zijn. Er zijn hele delen waarin gewoon over concepten van zoölogie en theologie word gepraat. Persoonlijk stoorde het mij niet echt, maar het is te begrijpen dat voor minder geïnteresseerden dit deel van het boek minder zal zijn. Dit is dus wel een minpunt van het boek.

Als derde punt wil ik de boodschap van het boek aanhalen. Eerder is al uitgelegd hoe men de thema's van het boek overal kan in terugvinden. In "Het leven van Pi" is dit ook zeer goed gedaan, de manier waarop je overal kleine of iets minder kleine verwijzingen naar het thema kan terugvinden. Nooit wordt het thema uit het oog verloren. Van de naam Pi tot en met de keuze die men aan het eind van het boek moet maken. Zo vindt men in het hele boek het gevecht tussen geloof en ongeloof, rationeel en irrationeel, mogelijk en onmogelijk terug.

Op de reddingssloep moet Pi constant dealen met tegenslag, voorspoed en tijden waarin hij gewoon helemaal niets kan doen. De emoties die hiermee gepaard gaan komen in "Het leven van Pi" zeer goed tot uiting. Het verdriet van Pi om de hopeloosheid van de situatie, de opleving van hem tijdens een orkaan, wanneer hij de schepper zelve ontmoet en de angst die hem de eerste dagen achtervolgd voor Richard Parker. Je leeft constant met hem mee, voelt de angst voor de tijger, beleeft de orkaan met Pi mee.

De storm in de film, Pi ervaart de storm als een ontmoeting met God.

Het Antwoord

"Het leven van Pi" is een van de betere boeken die ik toe gelezen heb op deze school. Het sleept je mee in het verhaal, heeft een mooie boodschap en bezit de kracht om je visie op het leven te veranderen. Is dit boek het lezen waard? Het antwoord is vanzelfsprekend JA.

Een recensie door Bob Mutsaerts

De zin van het lezen

De helaasheid der dingen: Recensie

De kennismaking

De helaasheid der dingen was een van mijn eerste kennismakingen met wat men "literatuur" noemt en het was prachtig. Een semiautobiografische roman geschreven door Dimitri Verhulst, die na dit boek nog vele andere heeft geschreven zoals "Mevrouw Verona daalt de heuvel af" en "Godverdomse dagen op een godverdomse bol". Recent kwam zijn laatste boek uit: "Kaddisj voor een kut". Als deze net zo goed zijn als het bezopen levensverhaal van Dimitri, ziet de toekomst er rooskleurig uit voor de Nederlandse literatuur.

De originele cover van het De helaasheid der dingen

Basic info:

• Titel: De helaasheid der dingen
• Auteur: Dimitri Verhulst
• Genre: Roman (semiautobiografisch)
• Uitgeverij: Contact, Amsterdam/Antwerpen
• Uitgegeven: 2006
• Prijzen: publieksprijs v/d Gouden Uil 2007, Humo's gouden bladwijzer, nominatie AKO literatuurprijs en De inktaap 2008
• Verfilmd: 2008 door regisseur Felix van Groeningen en geproduceerd door Dirk Impens

De befaamde familie Verhulst

In het boek leert men de wereld van Dimitri Verhulst kennen, zijn verleden, heden en toekomst. We maken kennis met zijn vader, Pie, zijn grootmoeder, zijn nonkels Potrel Herman en Zwaren. Zij wonen allen in het niet zo rustieke dorpje Reetveerdegem, waar wij de jonge jaren van Dimitri meemaken. Vader Pie, probeert met hart en ziel een goed man te worden, maar lukt hem niet. De nonkels proberen de dag door te komen door zich kapot te drinken, te slapen en het gewoon opnieuw te doen. Ons lieve grootmoedertje wou alleen het beste voor haar zoons, maar het enige wat zij kunnen is alcohol drinken. Alcohol bepaalt de jeugd van Dimitri, het is de put gegraven door de familie Verhulst waar hij uit moet zien te geraken. Tegen het eind van het boek zal Dimitri de keuze moeten maken die de rest van zijn leven bepaalt.

Het letterlijke begin

Mijn lof begint het bij de titel: "De helaasheid der dingen". Het geeft me een episch gevoel, ligt goed op de tong. Deze geeft perfect weer waar het hele verhaal over gaat, de helaasheid van het leven die de Verhulsten leiden, de spiraal waarin zij zich bevinden en de vraag over de zin van hun leven. Beter is het niet te verwoorden, die titel is met andere woorden gewoon geniaal. Maar de titel maakt het boek niet natuurlijk.

De schrijfwijze der schrijfwijzen

De manier van schrijven is ook fantastisch. Ik ben een erge fan van epische tekst, mooie woorden, soms ook wel van moeilijke woorden. Als je daarbij dan een onderwerp neemt dat nogal bizar is voor de gebruikte woorden en men er nog een goede dosis humor bij stopt, zit ik in de leeshemel. En na zon passage mooie tekst kunnen ze gewoon weer overgaan tot plat Vlaams, wat het boek nog interessanter maakt. Bijvoorbeeld een passage uit het begin van het hoofdstuk "Het nieuwe liefje van mijn pa": "Onze aandacht voor vrouwenlichamen bleef een constante, maar de klemtoon kende seizoenen, zoals de meeste dingen in het leven. De periode waarop we maniakaal borsten bekeken en quoteerden had lang standgehouden, maar had uiteindelijk toch baan weten te ruimen voor de onvermijdelijke fase van het achterwerk, waarin onze meningen fundamenteel verschilden, hetgeen meer ruimte hield voor debat".

De nonkels, Pie (1ste links) en Dimitri (2de rechts) in de film.

Die goede oude Pie

Er moet iets gezegd worden over de opbouw van de personages. Deze kwamen echt tot leven in het boek. Op een gegeven moment had je het gevoel dat je iedereen kende, van binnen en van buiten. De beste was Pie, die ondanks de helaasheid toch probeerde een beter man te zijn. De band die ontstaat tussen de lezer en de personages is echt opmerkelijk. Je gaat ze zien als echte familie.

Waargebeurd 

Het boek is een semiautobiografische roman, wat betekent dat het een roman is gebaseerd op het leven van de schrijver. Niet iedereen zou zijn leven, zeker niet met zon bewogen jeugd, open en bloot op de tafel in de boekhandel leggen. Dat maakt de leeservaring net wat specialer. Respect naar Dimitri Verhulst voor het schrijven en meemaken van de helaasheid der dingen.

Conclusie

De helaasheid der dingen is een must-read die ik iedereen aanbeveel. Het is een fantastisch geschreven boek, heeft goed uitgewerkte personages, enzovoorts. Het verdient de titel literatuur en al de prijzen die het boek gewonnen heeft. Ik wens Dimitri Verhulst veel succes met zijn verdere leven. De helaasheid der dingen stelt soms wel de zin van het leven in vraag. Dit boek geeft het antwoordt op die vraag, of eerder op de vraag de zin van het lezen. Het antwoordt is een vetgedrukte JA. Dit boek is de zin van het lezen.

Recensie door Bob Mutsaerts