|
|
Vak: Nederlands
|
|
Leerkracht: Mn.
Dehertogh
|
|
Naam: Bob Mutsaerts
|
Nr: 7
|
|
Klas: 5D
|
Datum:
|
|
|
|
|
Sterven:
hoe ga je daarmee om?
Eerste bespreking brief Olivier Sacks
In de brief van
Olivier Sacks vindt ik vooral een grote dankbaarheid terug. Dankbaarheid dat
hij heeft kunnen leven op de manier waarop hij geleefd heeft. Voor de laatste
jaren die hij heeft gekregen en andere niet. Hij gaat er redelijk relaxed,
rustig mee om. Hij denkt meer aan wat hij kan doen met de tijd die hij nog
heeft dan dat hij echt panikeert doordat hij nog maar een paar maanden te leven
heeft.
Daarbij
beschrijft hij ook hoe hij zich de laatste weken gevoeld heeft. Dat hij zo veel
geluk heeft gehad met zijn extra jaren. Hij zegt dat hij op zijn leven
neerkijkt, als men kijkt naar een landschap. Dat hij intens leeft, alles in
focus ziet, alles in het juiste perspectief. Alsof het bericht dat hij dood
gaat hem heeft verheven tot een beter mens, dat ineens alles duidelijk is
geworden en alles op zijn plaats valt. Om zo met je eigen dood om te gaan vindt
ik spreken voor een zeer sterk karakter. Je gaat er bijna van uitkijken naar je
eigen dood, tot het moment dat al het onnodige wegvalt. Alles wat je normaal
tegenhoud, de luiheid, de kleine ongemakken van het leven, enzovoorts, zouden
je niets meer doen. Geen geklaag meer over het leven, gewoon genieten van elk
moment. Dat is hoe elk mens zou willen zijn voor zijn dood.
In zijn slot
bespreekt hij nog even het lot van elke mens, hoe hij de afgelopen jaren heeft
gevoeld hoe zijn generatie haar invloed op het leven verdwijnt, sterft. Dat het
pijn doet. Uiteindelijk komt het toch weer neer op dankbaarheid voor zijn
leven. Sacks gaat om met de dood hoe iedereen om zou willen gaan met de dood:
positief, dankbaar en met een glimlachje naar de hemelpoort.
Eerste bespreking gedicht Rutger Kopland
1ste strofe: Kopland vraag
zich af hoe het is, het doodgaan. Of je het door hebt, dat je afscheid neemt
van de wereld om je heen. Dat je jezelf verlaat. Of het echt een begrip is, dat
je op dat moment begrijpt. Of dat je nog steeds niet weet wat er met je
gebeurt, zelfs op het moment dat je het zelf meemaakt.
2de strofe: Ik heb voor deze
strofe opgezocht wat koraal en "Nun komm' der Heiden Heiland" precies
waren. Een koraal is een kerklied, opgebouwd uit strofes, dat soms rijmt (vooral
bij oudere versies). "Nun komm' der Heiden Heiland", wat 'Kom,
Heiland der volkeren' betekent, is een zeer dramatisch stuk van Bach dat je een
gevoel van vergetelheid geeft, het einde der tijden, het einde van jezelf.
Precies wat Kopland beschrijft eigenlijk, een gevoel van onontkoombaar verlies.
Ik kan het weten, ik luister er nu al 20 minuten naar. Dit lied van
vergetelheid en verlies wordt nog meer versterkt door de kerk en het orgel,
waardoor de strofe je in het verlies mee laat zinken, in de onvermijdbare dood.
En dan heb je de
laatste vers: "maar wat geeft het"
3de strofe: Kopland haalt het
beeld een berglandschap boven. Leeg. Prachtig. Eenzaam. Een verte die verdwijnt
in zichzelf. Dit is misschien een verwijzing naar de dood, naar haar mysterie,
haar onoplosbaarheid. Het lijkt zo ver, toch zo dichtbij. Hij huivert, is bang,
voor dezelfde eenzaamheid die hij in de dood zal vinden. Denk aan jezelf op een
bergtop, overal om je heen bergen, helemaal alleen, je eigen echo overal
weerkaatsend zonder antwoord.
De laatste vers:
"maar wat geeft het"
4de strofe: Nu een verwijzing
naar een zonsondergang, haar effect op het gras in de wei. Een beeld wat men
een van de mooiste kan noemen. Het besef dat het de laatste keer kan zijn dat
je het ziet. Hoe hartverscheurend dat moet zijn.
"maar wat
geeft het"
Deze laatste
vers in de derde, vierde en vijfde strofe laat de sfeer die zorgvuldig
opgebouwd wordt, die je compleet in het gedicht probeert te zinken, totaal
teniet doen. Dit is natuurlijk ook een verwijzing naar de dood. Wat maakt het
uit dat je verdrinkt in het besef dat je de dood nooit zal kunnen ontwijken,
dat je bang bent voor de eenzaamheid, dat het de laatste keer is dat je dat
mooiste beeld voor de laatste keer ziet. Je gaat dood. Niets zal eraan
veranderen. De dood neemt ons allen.
5de
strofe:
ik hoop dat dit het is want ik ben bang
dat het anders zal zijn
Men heeft een beeld van de dood. Kopland heeft erover
gefilosofeerd, diep nagedacht, de dood voelen naderen en zich erop voorbereid
zoals elk ander. Maar wat als het niet zo is? Wat als de dood nu niet het
onontkoombare einde is dat hij zich had voorgesteld? Wat als de dood niet de
dood is dat wij denken dat deze is? Dat is zijn grote angst. Niet het verlies,
de eenzaamheid of zijn laatste keren. Het feit dat de dood ongekend is. Niet is
wat deze denkt dat het is.
Vergelijking ( antwoorden vraag 1):
1. Sacks gaat
met zijn sterven om door te genieten van de tijd die hem nog rest, door te tijd
die hij nog heeft tot de laatste minuut volop te leven. Kopland schrijft een
gedicht, stort zijn gevoel uit op dit gedicht dat alles moet zeggen in een paar
verzen. Hij probeert zo het mysterie, de onontkoombaarheid van de dood te
aanvaarden. Aan het eind van elke vers geeft hij de hopeloosheid weer die je
voelt. Om uiteindelijk af te sluiten met de angst die je voelt, dat het niet
zal zijn wat je denkt. Beiden beseffen dus volop dat ze zijn aan het sterven.
Sacks lijkt het allemaal aanvaard te hebben, hij is gewoon erg dankbaar. Bang,
maar blij dat hij zo geleefd heeft. Kopland daarentegen probeert om te gaan met
de hopeloosheid, de angst voor de dood. Hij heeft aanvaard dat hij gaat
sterven, maar de dood is iets dat niet te licht moet worden genomen. De dood is
nooit volledig te begrijpen.
2. Sacks geeft
goed weer hoe waardevol het leven is. Zijn dankbaarheid voor elk moment, het
geluk dat hij zegt te hebben voor de jaren die hij heeft gekregen, na zijn
eerste ontmoeting met kanker, de pijn die het hem deed om zijn generatie te
zien verdwijnen. Het is alleen al een enorm voorrecht geweest om op deze
planeet te zijn, en een groot avontuur. Kopland maakt de mooie momenten
duidelijk, het feit dat de dood echt het einde is.
3. Sacks zegt
dat wij weg gaan, en niemand ons ooit kan vervangen. Dat iemand nooit iemand
kan vervangen. We laten leegte achter. Het is ons lot dat elk individu een
leven opbouwt dat uiteindelijk weer ten einde loopt. Kopland beschrijft de dood
uitgebreid, zeer uitgebreid. Uiteindelijk komt het erop neer dat de dood
onbegrijpelijk, mysterieus en onontkoombaar is. Voor meer details, lees de
voorgaande 3 pagina's.
4. Volgens mij
is Sacks duidelijk de persoon het meest klaar om te sterven. De man is enkel
dankbaar voor de tijd die hij heeft gehad en de angst die hij vermeld in zijn
brief, wordt in de zin erna alweer tegengesproken door te zeggen dat het
overheersende gevoel dankbaarheid is. Zoals ik in de eerste bespreking van de
brief heb geschreven, Sacks beschrijft de manier waarop je wil sterven: positief, dankbaar, volop genietend van je laatste
momenten, blij met wat je gedaan hebt in je leven.
Antwoord vraag 2:
Het commutatieve
maakt het mogelijk met elkaar te communiceren, een gesprek te kunnen voeren,
iets duidelijk te kunnen maken aan een ander. Het informatieve zorgt ervoor dat
we informatie verlenen aan een ander. De anders kennis vergroten. De taal
waarover we het nu hebben overstijgt deze taken. Het gedicht en de brief
proberen je het gevoel mee te geven (het gedicht met name). Deze taal probeert
je de gevoelens die bij de dood/het sterven horen mee te geven. Hoe maak je aan
iemand duidelijk hoe de dood voelt? Hoe je naderende dood voelt? Sacks en
Kopland proberen het gevoel dat hen overneemt voor hun dood te delen met
andere, wat meer is dan gewoon kennis vergroten en met iemand kunnen
communiceren.
